W mijającym tygodniu z uwagą śledziłem wydarzenia, które po raz kolejny uwydatniły, jak kruche i wrażliwe na zmiany geopolityczne są współczesne łańcuchy dostaw. Dzisiejszy atak Izraela na cele w Iranie wywołał gwałtowny wzrost cen ropy, co natychmiast wpłynęło na koszty produkcji i logistyki. W Polsce z kolei PGE ogłosiło nową strategię transformacyjną wartą 235 mld zł, obejmującą inwestycje w stabilność dostaw i dywersyfikację ryzyk. W obliczu tych faktów zadaję sobie pytanie: czy firmy produkcyjne są gotowe, by reagować z wymaganą szybkością? Moim zdaniem kluczem może być SMED.
Czym jest SMED i dlaczego przezbrojenia to wąskie gardło?
SMED (Single Minute Exchange of Die) to sprawdzona metoda optymalizacji produkcji, którą od lat wdrażam jako doradca. Jej celem jest radykalne skrócenie czasu przezbrojeń, czyli zmiany konfiguracji maszyny lub linii produkcyjnej na inny produkt. Przezbrojenia to często największe źródło strat czasu w produkcji: zatrzymują przepływ, wymuszają duże serie, ograniczają elastyczność. Dla wielu firm to niewidzialne, ale realne wąskie gardło.
Z operacji do strategii: SMED w łańcuchu dostaw
Choć SMED kojarzy się głównie z produkcją, jego potencjał strategiczny wykracza daleko poza halę. Skrócenie czasów przezbrojeń wpływa bezpośrednio na efektywność łańcucha dostaw. W obszarze logistyki, kompletacji i przeładunków, każde opóźnienie generuje straty, podnosi koszty i obniża poziom obsługi klienta.
Z mojego doświadczenia wynika, że SMED skutecznie wspiera:
- projektowanie zwinnych modeli logistyki,
- minimalizowanie czasu przestoju w przeładunkach i kompletacjach,
- standaryzację i synchronizację procesów dostaw.
SMED w czasach zakłóceń – przewaga przez elastyczność
W dobie rosnącej zmienności rynkowej, skrócenie czasu reakcji staje się kluczowe. SMED umożliwia przekształcanie operacji wewnętrznych (realizowanych przy wyłączonej maszynie) w zewnętrzne (wykonywane równolegle do pracy). To podejście można przenieść także na obszary magazynowania i transportu.
Korzyści wdrożenia SMED:
- redukcja czasów cyklu i przezbrojeń,
- lepsze zarządzanie ryzykiem operacyjnym,
- niższe koszty magazynowania dzięki mniejszym seriom,
- większa elastyczność i wyższy poziom obsługi klienta.
SMED i zarządzanie w niestabilnym otoczeniu
W artykule „Łańcuch dostaw w czasach niestabilności” pisałem, że efektywne decyzje wymagają nie tylko danych, ale zdolności szybkiej adaptacji. SMED wspiera tę zdolność, pozwalając działać szybciej, bez konieczności budowania zapasów buforowych.
Wnioski dla menedżerów i decydentów
SMED to dziś więcej niż narzędzie Lean. W realiach niepewności geopolitycznej i kosztowej, jest to podejście systemowe do zwiększania odporności organizacji. W połączeniu z metodami TPM, VSM i TQM, pozwala projektować procesy odporne na zmiany i elastyczne kosztowo.
Z mojej perspektywy SMED to jedno z najbardziej uniwersalnych narzędzi transformacji operacyjnej – wspiera efektywność, szybkość działania i podejmowanie trafnych decyzji w realnym czasie.
Masz pytania lub chcesz porozmawiać o możliwościach poprawy Twojej organizacji? Napisz do mnie: jaroslaw.sobkowiak@bdoadvisory.pl – chętnie odpowiem lub spotkam się online.
