Insight tygodnia
Skuteczna zmiana to połączenie: pilności (rozmrożenie), dyscypliny wdrożeniowej (Kotter/ADKAR) oraz „zamrożenia” w standardach pracy. Miniony tydzień przyniósł trzy sygnały przyspieszenia: uruchomienie Gaia AI Factory (twarda infrastruktura pod AI w operacjach), porządkowanie i długie kontrakty w obronności (presja na moce, jakość i traceability) oraz platformizacja Przemysłu 4.0 (fabryki jako źródła danych w czasie rzeczywistym). Każdy z tych kierunków wymaga operacjonalizacji zmiany na GEMBA: w planowaniu (IBP), produkcji (przepływ jednej sztuki), jakości (FPY/FTT) i standardach pracy.
Co się wydarzyło
1) Infrastruktura AI – druga Fabryka AI (Gaia AI Factory) w Krakowie, 70 mln euro. Wspólne finansowanie EuroHPC JU i strony polskiej; ośrodek ma wspierać rozwój LLM i zastosowania AI w przemyśle oraz ochronie zdrowia. Komentarz: dostęp do mocy obliczeniowej przestaje być barierą — przewagę zbudują firmy, które najszybciej uporządkują dane i przeprojektują kluczowe workflow pod AI.
2) Obronna transformacja – długie kontrakty i porządkowanie PGZ. Wieloletnie zamówienia i integracja kompetencji ustawią popyt i standardy jakości na lata. Komentarz: przygotuj dłuższy horyzont IBP i wymagania traceability, bo presja na moce przesunie ryzyka do łańcucha dostaw.
3) Przemysł 4.0 – Katowice „stolicą przemysłu jutra” (Forum Nowego Przemysłu + Best of Industry 4.0). Wybrzmiał kierunek: produkcja do chmury, a fabryki stają się platformami danych. Komentarz: to czas przejścia z wyspowych automatyzacji do przepływu jednej sztuki i standaryzacji danych w czasie rzeczywistym.
Jak to widzę jako doradca operacyjny
A. Zacznij od Analizy Pola Sił (APS) i budowy pilności, którą „widać i czuć”. Dla każdego ze zmienianych procesów zidentyfikuj trzy najsilniejsze siły sprzyjające i hamujące zmianę. Ogłoś publicznie plan wzmocnienia/obniżenia tych sił, plan ten musi być uzgodniony i ogłoszony z właścicielami i mieć jasno zdefiniowane terminy. To domyka etap „rozmrożenia”.
B. Dwie ścieżki prowadzenia zmiany: organizacyjna (Kotter) oraz indywidualna (ADKAR).
- Organizacja: pilność → koalicja → wizja → komunikacja → usuwanie barier → quick wins → konsolidacja → zakotwiczenie.
- Jednostka: świadomość → pragnienie → wiedza → umiejętność → wzmocnienie.
Łącząc oba poziomy, redukujesz ryzyko „zmęczenia zmianą” i rozjechania agendy zarządczej z rzeczywistymi zachowaniami na GEMBA oraz zwiększasz skuteczność zmiany.
C. „Zamrożenie” przez standardy pracy i rytuały zarządcze. Zmiana jest trwała, gdy jest zapisana w standardach (praca standaryzowana, instrukcje pracy, normy) i utrzymywana rytuałami: Gemba, stand‑up, audyty warstwowe, tablice celów. To tutaj rozstrzyga się też bezpieczeństwo i wartość organizacji — na tablicach, w Gemba i w audytach warstwowych, nie w prezentacjach.
D. Mierz adopcję zachowań, nie tylko kamienie milowe. Uzupełnij portfel KPI o wskaźniki „behavior & enablement”:
- % ról realnie pracujących wg nowego standardu (audyt GEMBA),
- liczba i wartość quick wins w 90 dniach,
- wskaźniki reaktancji (pulsowe 2 pytania: jasność celu; postrzegana użyteczność).
Dane projektowe (termin/budżet) to za mało, jeśli nie przekładają się na nawyki.
Co możesz wdrożyć teraz (5 ruchów na 90 dni)
- APS + mapa ryzyk adopcji dla jednego kluczowego procesu. Opublikuj plan TOP3/3 – trzy siły do wzmocnienia i trzy do osłabienia – z właścicielami, terminami, celami i miernikami.
- North Star → ZPC/MBO. Zdefiniuj 2–3 wskaźniki E2E (LT, jakość, koszt) i skaskaduj je do zespołów. Powiąż min. 20% premii kierowniczej z adopcją zachowań (zgodność pracy standaryzowanej, udział w peer‑training).
- Kotter + ADKAR – kalendarz „rozmrożenia” i szybkie sukcesy. Zaplanuj 8–12 tygodni komunikacji (pilność, sens, korzyści), uruchom sieć championów, zdefiniuj i „opraw” 3–5 quick wins do świętowania.
- „Zamrożenie” w praktyce. Dla wprowadzanych zmian połóż silny nacisk na standaryzację pracy. Pamiętaj, że standardy nie mogą być zabetonowane, więc weź pod uwagę system ich ciągłego doskonalenia. Z drugiej strony standardy muszą być stosowane, bo to najlepsza, najbardziej efektywna metoda pracy w danej organizacji w danym momencie.
- „Mniej, ale skuteczniej” – odchudź portfel projektów. Zweryfikuj aktywne inicjatywy i ogranicz liczbę równoległych projektów (focus na mniejszej liczbie priorytetów → większa skuteczność).
Zasada tygodnia
W. E. Deming: „Celem organizacji jest optymalizacja całego systemu, a nie jego części.”
Interpretacja: prowadź zmianę „od końca”, zaczynając od wartości dla klienta i wskaźników E2E (od zamówienia do zapłaty), a kończąc na utrwaleniu nowych zachowań przez standardy pracy, rytuały i system nagród.
Polecane treści z BDO Advisory
Ile kosztuje audyt operacyjny?
Czy twoja organizacja działa tak efektywnie jak powinna?
Ile kosztuje nieefektywność? Realne dane o potencjale operacyjnym w zakładach produkcyjnych. Część 1
Warto przeczytać
Nowoczesna produkcja przenosi się do chmury. O smart factories na Forum Nowego Przemysłu